Ένα βίντεο φτιαγμένο από τον Δημήτρη Μπουρνούς, με αποσπάσματα από τα εγκαίνια.
Στο δεύτερο κομμάτι του βίντεο φαίνονται λεπτομερώς τα έργα της εκθέσεως:
https://fb.watch/jiJ5rbUO3L/
Την ενότητα αυτή της δουλειάς μου εμπνεύσθηκα από την φιλοσοφία του Πυθαγόρα και ιδιαίτερα την Πυθαγόρεια Αριθμολογία , δηλαδή την φιλοσοφική ερμηνεία των αριθμών, του αρχαίου Σάμιου φιλοσόφου και μαθηματικού, του 6ου π.Χ. αιώνα, ο οποίος πίστευε ότι οι αριθμοί είναι η ουσία του κόσμου , «το παν είναι κεκαλυμμένο στον αριθμό, κατ’ ουσίαν το παν είναι αριθμός» και «ἀριθµὸν εἶναι τὴν οὐσίαν πάντων»,όπως γράφει ο Αριστοτέλης στο σύγγραμμά του Μετά τα Φυσικά (Α΄ 987a, 18).
Ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που επιδόθηκε με ζήλο στη σπουδή των αριθμών και δημιούργησε τη μαθηματική επιστήμη και τη μεταφυσική αριθμολογία. Μέσω των αριθμών, έδωσε μία μεταφυσική ερμηνεία του κόσμου, όπως ακριβώς και σήμερα, η Μεταφυσική, ως κλάδος της Φιλοσοφίας, ασχολείται με την κριτική έρευνα βασικών φιλοσοφικών υποθέσεων, στηριζόμενη σεαποδείξεις με επιχειρήματα λόγου και όχι σε αποδείξεις μέσω πειραμάτων ή παρατηρήσεων. Χρησιμοποίησε τα μαθηματικά για τη διείσδυση στις πιο υψηλές περιοχές του νου, ανάγοντας τη μαθηματική επιστήμη σε φιλοσοφική θεωρία.
Η δουλειά μου υφαίνεται σε μια χρωματιστή κλωστή που συνδέει την σοφία του χθες με το σήμερα και το αύριο, αφού η γνώση έχει συνέχεια και είναι αστείρευτη η περιέργεια και η ανάγκη του ανθρώπου να εξερευνήσει τον κόσμο. Και αυτό, αφενός για να τον ελέγξει και να ορίζει καλύτερα την ζωή του και αφετέρου για να γνωρίσει τα μυστικά του σύμπαντος γιατί η αναζήτηση της γνώσης δεν τελειώνει ποτέ και όπως λέει ο Αριστοτέλης στην «Θεωρία της Γνώσης» : « Πάντες ἄνθρωποι τοῦ εἰδέναι ὀρέγονται φύσει », δηλαδή ο άνθρωπος από την φύση του έχει γνωστική περιέργεια και η προσπάθειά του να γνωρίσει, να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τον κόσμο έχει σκοπό την ικανοποίηση της έμφυτης περιέργειας για γνώση.
Οι αριθμοί, μέχρι σήμερα, στον καιρό των τεχνολογικών επιτευγμάτων και επιστημών της ψηφιακής εποχής, της πληροφορικής, της φυσικής επιστήμης, της αστροφυσικής και της εποχής της τεχνητής νοημοσύνης, εξακολουθούν να αποτελούν τα δομικά στοιχεία του κόσμου και του τεχνολογικού πολιτισμού μας. Αποτελούν ήδη αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και θα συνεχίσουν και στο μέλλον, διότι βρίσκονται παντού και μας παρέχουν πληροφόρηση, αποτελώντας τον σύνδεσμο μεταξύ αισθητού και νοητού κόσμου. Εξακολουθούν να αποτελούν το θεμέλιο, το κλειδί για κάθε γνώση και κατανόηση του Κόσμου, καθιστώντας πάντα επίκαιρη την Πυθαγόρεια θεωρία.
Σήμερα η αριθμολογία συνδέεται συχνά με το παραφυσικό στοιχείο, όπως συμβαίνει με την αστρολογία και παρόμοιες μαντικές τέχνες. Μπορεί λοιπόν, ο σύγχρονος άνθρωπος να δυσκολεύεται να κατανοήσει πώς μπορεί να συνδυασθούν η επιστήμη, η λογική σκέψη και η φιλοσοφία με, αποκρυφιστικές δοξασίες, μυστικισμό και πνευματικότητα. Όμως, τελικά, αυτός ο συνδυασμός δεν είναι τόσο παράδοξος όσο κατ΄αρχήν φαίνεται, για τον λόγο ότι τα μαθηματικά, εκφράζουν την μεγαλύτερη δυνατή αφαίρεση και εμπεριέχουν αυστηρότητα, πληρότητα και εσωτερική συνέπεια, στοιχεία που απουσιάζουν από την καθημερινότητα των ανθρώπων. Έτσι, σύμφωνα με τον συγγραφέα Βασ. Κάλφα, απετέλεσαν ένα αναλλοίωτο, άϋλο και χωρίς χρονικό περιορισμό, υπόδειγμα τελειότητας σε έναν κόσμο που έμοιαζε χαοτικός και ανεξερεύνητος και πρόσφεραν στις αναζητήσεις της ανθρώπινης σκέψης ένα ασφαλές σημείο σταθερότητας και αρμονίας, σε τέτοιο βαθμό ώστε οι αρχές των Μαθηματικών να θεωρηθούν, κατά τον Αριστοτέλη, και αρχές του Όντος . Ο Πλάτων στον Τίμαιο αναφέρει ότι «ο αριθμός είναι το αίτιο της Παγκόσμιας Αρμονίας και της παραγωγής των Πάντων» και θεωρεί την μελέτη της φιλοσοφίας των αριθμών ως «το υψηλότερο επίπεδο γνώσης». Ο Αριστοτέλης στα «Μετά τα φυσικά Μ 1081a14-15»προβαίνει στην απόδειξη ότι οι ιδέες είναι αριθμοί. Καθώς οι αριθμοί ήταν τα μέσα ή τα σύμβολα με τα οποία μπορούσε να συλληφθεί το νόημα των αφηρημένων καθολικών Ιδεών, στην πορεία του χρόνου έφτασαν να υποκαταστήσουν τις ίδιες τις ιδέες.
Ο Πυθαγόρας, αναζητώντας μια πρωταρχική, άυλη, αναλλοίωτη αρχή των όντων, συνέλαβε την ιδέα ότι τέτοια στοιχεία είναι οι αριθμοί, και είναι αυτοί που αποτελούν την πρώτη αρχή, την προσδιοριστική δύναμη του κόσμου και στην μεταξύ τους σχέση βρίσκεται η ουσία των όντων. Κάθε αρμονία, τάξη και ευκοσμία που παρατηρείται στον κόσμο βασίζεται σε αριθμητικές αναλογίες. Οι αριθμοί λοιπόν, έγιναν τα δομικά στοιχεία του σύμπαντος (όπως τα άτομα από τα οποία απαρτίζεται η ύλη στην «Ατομική Θεωρία» που ανέπτυξε αργότερα ο Δημόκριτος, θαυμαστής του Πυθαγόρα). Επομένως, οι αριθμοί είναι αυτή η ίδια η ουσία του κόσμου και όχι απλώς σύμβολα ποσοτικών σχέσεων και θεωρούνται «ιεροί», οι δε αρχές των μαθηματικών είναι παράλληλα και αρχές του Όντος, όπως γράφει ο Αριστοτέλης στα Μετά τα Φυσικά (Α΄985b), ενώ «ολόκληρος ο Ουρανός είναι αρμονία και αριθμός» (Αριστοτέλους, Μετά τα Φυσικά, 986a). «Τα πάντα δύνανται να αναχθούν σ΄έναν αριθμό είτε είναι συγκεκριμένα είτε αφηρημένα, υλικά ή νοητικά» όπως γράφει ο Jean Mallinger (Βέλγος νομικός και συγγραφέας, Ελληνιστής, ο οποίος μελέτησε σε βάθος την Πυθαγόρεια Αριθμολογία). Οι αριθμοί διαθέτουν ένα πνευματικό στοιχείο ικανό να τους μετατρέπει σε αληθινές υπάρξεις και αποτελούν οντότητες με δικές τους ιδιότητες και ηθικά χαρακτηριστικά.
Με αφορμή λοιπόν, την φιλοσοφία του Πυθαγόρα για τους αριθμούς, δημιουργήθηκαν τα έργα αυτής της ενότητας, εστιάζοντας, κάθε φορά, σε κάποιες από τις βασικές ιδιότητες των θεμελιωδών ακέραιων αριθμών της δεκάδας (οι οποίοι αποτελούν την «ιερά τετρακτύ»), επιδιώκοντας την συμμετοχή του θεατή, ως αναπόσπαστο κομμάτι του έργου. Χρησιμοποιήθηκαν σύμβολα, αλληγορίες και αντιθέσεις μέσα σε έναν ρευστό εικαστικό χώρο που κυριαρχείται από ένα διάφανο χρωματισμένο φως και δημιουργήθηκε, με αφαιρετική ματιά και ελεύθερη γραφή, ένα σύμπαν, που αποτελείται από ετερόκλητα στοιχεία και μορφές, συχνά αμφίσημες, εμπνευσμένες από την πραγματικότητα ή την φαντασία, καθώς και από αποδομημένες ή και αυστηρές γεωμετρικές φόρμες, που γίνονται «μορφές» και δομικά στοιχεία του έργου. Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία γεωμετρικά, με επίγνωση της σημασίας της γεωμετρίας για την τέχνη, για την φύση, η οποία ακολουθεί γεωμετρικά πρότυπα, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι στην Πυθαγόρεια φιλοσοφία υπήρχε συσχετισμός των αριθμών με γεωμετρικά σχήματα λόγω της απεικόνισης των αριθμών με «στιγμές» δηλ. κουκίδες σε διάφορες διατάξεις. Ως εκ τούτου οι αριθμοί θεωρούνταν και πηγή μορφής αφού ο κάθε αριθμός θα μπορούσε να συσχετιστεί με ιδιαίτερο σχήμα, ανάλογα με την διάταξη των κουκίδων που τον εκφράζουν και διαθέτει μια ατομικότητα, που εκφράζει τις σχέσεις του μέρους και του όλου στο εσωτερικό μίας αρμονίας.
Την ουσία, την ερμηνεία και τις βασικές ιδιότητες των 10 πρωτογενών φυσικών αριθμών, από μαθηματικής και αρμονικής πλευράς, γνωρίζουμε σήμερα χάρη στο σύγγραμμα του Ιάμβλιχου «Περί Θεολογουμένης Αριθμητικής» ( δεδομένου ότι δεν υπάρχουν γραπτά από την εποχή του ίδιου του Πυθαγόρα και ό,τι γνωρίζουμε για την φιλοσοφία του προέρχεται από μεταγενέστερους συγγραφείς-φιλοσόφους ).